Zeno Winkels ut Sverige:
Bij de dood van Jonah Lomu
De moord op Kennedy, het nieuws dat Princess Diana stierf, het tweede vliegtuig dat de Twin Towers invloog… De dood van Jonah Lomu komt bij mij in een newsfeed op een ochtend dat de wolken de grond raken, op een station in West-Zweden.
Jonah Lomu. De 122 kilogram zware wing van Nieuw-Zeeland. Hij zei verlegen –echt waar- gedag, toen ik eens met hem in de lift stond. Dat Jonah, toen al ziek en wachtend op een nieuwe nier, dat hele Sevens toernooi in Parijs met Jan en alleman op de foto ging, komt wel terug, in de vele stukken die je via het internet tot je kunt nemen. Jonah de superster, Lomu de rugby-ambassadeur.
In 1995 was dat niet zo. Het internet was nauwelijks ontwikkeld. Er was weinig rugby informatie uit het Zuidelijk Halfrond beschikbaar voor de jonge fans. Wij keken onbevangen en ongeïnformeerd naar het Wereldkampioenschap Rugby in Zuid-Afrika en waren benieuwd hoe Engeland het in de halve finale zou doen. Ze moesten tegen de All Blacks, die, zo ging het gerucht, een onwijs goede wing hadden. Vier tries later was Jonah Lomu een wereldster van formaat.
Van welk formaat? Dat is een goede vraag. Qua mondiaal superstardom tipt geen enkele rugbyer aan Lomu. Je komt dan meer in de categorie Jordan, Ali, Pele, Maradonna, Woods, Tyson, misschien. Opmerkelijk is dat deze mannen allemaal fysiek kerngezond waren, terwijl Jonah Lomu een hele flinke nierziekte had. Al in 1995 kon hij de 3 km run van de All Blacks niet afmaken. In 2004 volgde een niertransplantatie.
Van welk formaat? Spiro Zavos, een Griekse rugby-intellectueel uit Australië schrijft dat het na het zien van Jonah Lomu was dat Rupert Murdoch besloot een commerciële rugby-competitie op te zetten. Dat was de druppel, die rugby een professionele sport maakte. Daarmee werd voorkomen dat een hele generatie spelers de overstap naar rugby-league maakte. Dat was een probleem in die tijd. Journalisten schrijven dat Will Carling, Engeland captain na die halve finale zei:’ wat een freak, hoe eerder die naar rugby league gaat hoe beter ’.
Je leest over een man die het afgelopen WK zijn gezin meenam naar Engeland om rugby te kijken en om tacklebags vast te houden tijdens clinics voor kinderen. Tussendoor moest hij dagelijks aan de nierdialyse. Dat vertelde hij in een van zijn laatste interviews. Hij zei ook dat zijn eigen kids vooral van beertje Paddington hielden en naar Paddington station wilden. Family Values. Niet gek voor een man die in zijn jeugd met zijn moeder gemolesteerd werd door zijn vader (en uit huis gezet toen hij terugsloeg). Bij vragen naar zijn eigen gezondheid verwees hij naar z’n kinderen, hij hoopte ze 21 te zien worden.
Van welk formaat? Kijk nog even naar het lijstje supersterren. Kijk naar hoogtepunten op youtube, kijk naar de veranderingen in de rugbysport, kijk naar de family values. Ik zeg topformaat. Hij is veertig jaar geworden. Een kort heftig leven, als Achilles, verwijst Spiro Zavos. Ik kan zelf meer met de opmerking van Tana Umaga, uit hetzelfde rugbyteam: "If you love someone let them know because you just don’t know whether it will be the last time,".
Grtn Zeno
Rugby Nieuws 